Κείμενα

Ο Μύθος του Μινώταυρου

Γιώργος Συρίμης


Ο μύθος, n φαντασία μας δηλαδή, το θέλησε τερατόμορφο: ταυροκέφαλο πλάσμα, ανεξήγητα βίαιο και ανθρωποφάγο. Το δικό του έγκλημα άγνωστο και n τιμωρία του αντίποινο για την απληστία και την παρά φύσιν σκευωρία άλλων. Αμαρτίαι γονέων παιδεύουσι τέκνα. Γόνος βασιλικής οικογένειας, γιος της Πασιφάης κι ενός θείου ταύρου, του ίδιου ταύρου που ο Ποσειδώνας δώρισε στο Μίνωα για θυσία αλλά ο βασιλιάς έκρινε σωστό, και συμφέρον, να τον αντικαταστήσει με έναν εμφανώς υποδεέστερο.

Στο μεταίχμιο μιας άκρατης πολιτικής φιλοδοξίας και μιας αχαλίνωτης ερωτικής ορμής, και πάλι γυναικείας, επιμένει ο μύθος, ο Μινώταυρος λειτούργησε ως το εξιλαστήριο θύμα και ως εξήγηση μιας μεγαλύτερης πολιτικής μετάβασης εξουσίας από την Κρήτη στην Αθήνα με πρωταγωνιστή το θρυλικό Οησέα. Συνένοχος όμως σ' αυτή την αμαρτία και το άλλο ανθρώπινο και περίλαμπρο επίτευγμα, n τέχνη και n αξίωσή της να αντικαταστήσει και να αναπαραστήσει τη φύση.

Γιατί ο Δαίδαλος δεν επινόησε μόνο το λαβύρινθο που φυλάκισε το Μινώταυρο αλλά και την ξύλινη αγελάδα μέσα στην οποία κρύφτηκε n Πασιφάη για να συνουσιαστεί με τον ταύρο. Επιφυλακτικός και καχύποπτος λοιπόν ο μύθος για τη δύναμη και την πρόκληση της τέχνης που έχει ως σκοπό και λόγο ύπαρξης τόσο τη μίμηση όσο και την αλλοτρίωση της φύσης. H τέχνη όμως αποζημίωσε το Μινώταυρο, έστω και ελλιπώς έδωσε σ' αυτό το θαυμάσιο ζώο με το ανθρώπινο σώμα και το κεφάλι ταύρου το όνομα Αστέριος ή Αστερίων και υπέδειξε στους αγγειογράφους να τον παριστάνουν με σώμα γεμάτο με αστέρια. Και έτσι ο Μινώταυρος παραμένει, παράδοξα και αιώνια, θύμα και θύτης, ζώο και άνθρωπος, υποχθόνιος και ουράνιος: ο ίδιος ο εαυτός μας.

Δρ. Γιώργος Συρίμης
Yale Univeristy

« Κείμενα