Η ποίηση του σώματος στον παλμό της ψυχής, στο ευρηματικό μεταίχμιο ανάμεσα στο απτό-φυσικό και στο άυλο-μεταφυσικό γνωρίζει μια συνεχή διαπασών στις πρόσφατες ζωγραφικές συνθέσεις του Ανδρέα Νικολάου, που παρουσιάζονται στην τωρινή ατομική του έκθεση στην Αίθουσα Σκουφά. Υπερσκελίζοντας κάθε προηγούμενο εαυτό του και σε ομοιοπαθητικά εννοημένη συνάρτησιη με την αμέσως προηγούμενη δουλειά τον, ο Νικολάου κατορθώνει τώρα να ενσαρκώσει ως και αυτό ακόμη το φως ή καλύτερα την αύρα της ψυχής στα γυναικεία και ανδρικά γυμνά που αποκλειστικά αποκρυπτογραφεί στα λάδια και στα σχέδιά του. Υποβλητικά, αισθησιακά όσο και νοητικά ιδεογράμματα τα γυμνά του, μας απογειώνουν τόσο πνευματικά όσο και συγκινησιακά σε σημείο μάλιστα, που να μας προσφέρουν μιαν όσο γίνεται πιο ήρεμη και αντιπροσωπευτική γεύση αυτής καθεαυτής της κοσμογονίας στην πιο εύληπτη για εμάς διάστασή της.
Ευρηματικά αναπτυγμένες - είτε σε ζωοφόρους είτε σε αυτοδύναμη κυκλική, ύπτια, τεθλασμένη φορά - οι αυτόφωτες, εδώ, μορφές διαπερνούν και συνάμα καταργούν το βαθύχρωμο φόντο έτσι ώστε να πλάθουν και να αναπτύσσουν έναν ιδιόμορφο χώρο, μιαν ανορθόδοξη αλλά υπαρκτή, κατ αναλογία, ατμόσφαιρα.
Ατμόσφαιρα γαλουχημένη από το δυναμισμό των μορφών, το ψυχικό σθένος κι όχι μόνο το σωματικό σφρίγος. Χαρακτηριστικά, χάρη στα οποία τα κατεξοχήν, κινητικά, παλμικά εδώ γυμνά στροβιλίζονται, αιωρούνται, αναπτύσσονται μεσ' από ανεξάντλητες σε ευρηματικότητα λύσεις.
Μορφές, άτεγκτες μαρτυρίες και συνάμα δυναμικές πρωταγωνίστριες αυτής καθεαυτής της ειμαρμένης με όλα όσα αυτά συνεπάγεται σε έρμα, σε ρυθμό, σε έκφραση.
Μορφές πλασμένες μεσ' από το χρώμα-φως άλλοτε με μιαν πιο άμεση, λεία γραφή και άλλοτε-μεσ' από τους ιδιωματικούς χειρισμούς του εξαιρετικά κινητικού, παλμικού ίχνους- με έναν πιο δραματικό τρόπο. Μορφές που μας καθιστούν σε κάθε περίπτωση κοινωνούς, του αυθεντικά ποιητικού μηνύματος του χαρισματικού καλλιτέχνη.
Το ανθρώπινο δράμα, όσο γίνεται πιο ευρηματικά και λιτά υποβλημένο εδώ μεσ' από τη στάση, τη φορά, το φωτισμό ενός γυμνού σώματος που ορίζει μιαν ολόκληρη ατμόσφαιρα ολόγυρά του, μας αγγίζει καίρια και αυτοδύναμα μεσ' από τους ενεργοποιημένους συνειρμούς ακόμα και, χώρια από την υποστήριξη των τίτλων (όπως π.χ. στην αποκαθήλωση).
Όπως, ακριβώς αποκαθηλώνεται το ανθρώπινο σώμα με τον τρόπο που το έχει νιώσει ο καλλιτέχνης στις ομότιτλες συνθέσεις, σε άλλες, το ίδιο πάντοτε σώμα ζει, πάλλεται, αναπνέει με τους ρυθμούς της φύσης, περιβλημένο την αύρα της μεταφυσικής.
Επιτύμβια στήλη συνάμα, όμως ολοζώντανη παρουσία προβάλλει η καθισμένη, ημίγυμνη, ποιητική, γυναικεία μορφή ενσάρκωση αυτής καθεαυτής της ειμαρμένης και της ανθρώπινης μοναξιάς.
Δυναμική μεταφυσική νύξη αποτελεί ο νεαρός γυμνός άνδρας της «ανάληψης», πλασμένος μεσ' από το ενεργειακό φως του σύμπαντος.
Υποβλητικά στο έπακρον είναι τα ανδρικά καθώς και τα ετερόφυλα συμπλέγματα που πλάθονται και ενεργοποιούνται μεσ’ από το έρεβος για να δηλώσουν πασιφανώς το φως, την ελπίδα, τη νίκη του πνεύματος μεσ' από τη σάρκα κι όχι ανεξάρτητα από αυτήν.
Υποβολή που εξαγνίζει το σώμα αναπλάθοντας μεσ' από αυτό την ψυχική αύρα σε μια δίχως προηγούμενο άμεση έκφανσή της. Έκφανση που καθιστά τη ζωγραφική του Α. Νικολάου υπέρτατη, κοσμογονική έκφραση αυτής καθεαυτής της αίσθησης της ζωής σε όλες της, τις διαστάσεις. Κι αυτό, είτε αυτές είναι άμεσα αντιληπτές από εμάς, είτε υπερσκελίζουν τις οριοθετημένες δυνατότητές μας.
Αποκρυπτογραφημένος δείχνει εδώ, μεσ' από μια ποιητική έμπνευση και ένα υψηλό σε ποιότητα «metier» αυτός καθεαυτός ο παλμός της ψυχής. Παλμός που ενορχηστρωμένος σε κάθε σύνθεση αυτοδύναμα, ορίζει και σφαιρικά, σε μια διαρκή εξελικτικότητα τις συνθέσεις του Νικολάου στο σύνολό τους.
Διαβάζουμε έτσι εξελικτικά εδώ το πολυσήμαντο μήνυμα του καλλιτέχνη και ενθαρρυμένοι από τον ευρηματικά ενορχηστρωμένο ρυθμό του οράματός του, ιχνηλατούμε από την πλευρά μας, τους αντίστοιχους ψυχικούς μας παλμούς.
Διεργασία που αποκαλύπτει σε όλο της το εύρος τη χαρισματική επικοινωνία που εμπεδώνει ο Ανδρέας Νικολάου μεσ' από την αποκρυπτογράφηση αυτής καθεαυτής της Ιδέας του εκάστοτε ερεθίσματός του. «Ιδέα» που μας υποβάλλεται κατεξοχήν ευρηματικά μεσ' από το χρωστήρα ή καλύτερα μεσ' από την ίδια την «ψυχή» του καλλιτέχνη.
Ντόρα Ηλιοπούλου-Ρογκάν
Δρ. Ιστορικός της Τέχνης-τεχνοκριτικός