Κείμενα

Όνειρο και Συγκρούση στο Έργο του Ανδρέα Νικολάου

Μαρία Κ. Παφίτη


Στην δουλειά του Ανδρέα Νικολάου το άτομο φαντάζει περήφανα στον χόρο. Το άτομο που παρουσιάζεται δεν είναι μόνο μία φιγούρα της καθημερινής ζωής και της ρουτίνας ή μια αντανάκλαση των δημιουργιών του μέσα στο φυσικό χόρο. Το άτομο βρίσκεται στην υπερφυσική του διάστασή, σε ένα απροσδιόριστο χόρο αν και αυτή μπορεί να μην είναι η αρχική αντίδραση της επικοινωνίας μεταξύ του θεατή και της εικόνας.

Το καλά ζωγραφισμένο σώμα φαίνεται να έχει τον υλικό όγκο που προέρχεται από τα πρότυπα της κλασσικής και ερωτικής ομορφιάς. Ο χόρος, ο οποίος μοιάζει να είναι πραγματικός, καθορίζεται από τα κενά πλαίσια, τις καρέκλες και άλλα εργαλεία του καλλιτέχνη. Αλλά αυτές οι όψεις δεν είναι τίποτα παρά μόνο τα σημεία της αναχώρησης από αυτό που περιγράφεται ως συμπαγές. Και ο καλλιτέχνης τις προσφέρει στο θεατή υπό μορφή κωδικών και εργαλείων τα οποία, εάν ο θεατής τα ακολουθήσει, θα οδηγηθεί από τους απεικονισμένους πρωταγωνιστές στα ταξίδια της φαντασίας τους και στους εσωτερικούς κόσμους που διαμορφώνονται σε υπαρξιακή υπέρβαση.

Στην είσοδο της μετάβασης, κατά την οποία σταματά η λογική και το υποσυνείδητο κυριαρχεί, ο θεατής θεωρεί ότι αυτό που συμβαίνει υπερβαίνει τα όρια του ορατού. Οι πόζες των μορφών δεν είναι στατικές και μόνο σωματικές. Είναι συναισθήματα. Τα πρόσωπα κρύβονται ώστε να μην δουν η να τα δουν. Ο φόβος, το άγχος και η ανασφάλεια δεν τους επιτρέπουν να εμφάνιστούν γιά να αντιμετωπίσουν καταστάσεις, πράγματα και άνθρώπους που τους περιβάλλουν.

Σώματα τεντώνονται, σκληραίνουν και γίνονται βέλη και ασπίδες στην προσπάθειά τους να προστατεύσουν τον εαυτό τους. Επειδή στην πραγματικότητα ο αγώνας συχνά είναι με τον εαυτό του, ο άνθρωπος δεν είναι σε θέση να ισορροπήσει τις ανάγκες και τα αισθήματα του. ¨Επειτα, ο εσωτερικός του κόσμος - φοβίες, ενοχές, ευαισθησίες και ερωτήματα - έρχεται στο φως λαμβάνοντας το ίδιο σχήμα με εκείνο του πρωταγωνιστή, που τον υποτάσσει, εξευτελίζει και απειλεί.

Τα έργα του Ανδρέα Νολολάου, με τη φαινομενικά απεικονιστική δεξιοτεχνία τους, πηγάζουν από ψυχολογικά ερεθίσματα, ακριβώς όπως συμβαίνει με τον σύγχρονο άνθρωπο. Αυτά συσχετίζονται άμεσα με τα θέματα της υπαρξιακής ηθικής. Ο χόρος, όντως, κατοπτρίζει ακριβώς αυτό. Είναι ασαφές, και απροσδιόριστος, και αποκαλύπτει τον εύθραυστο και αβέβαιο χαρακτήρα της φύσης αυτών που κατοικούν στον χόρο.

Μαρία Κ. Παφίτη
Ιστορικός Τέχνης
Courtauld Institute of Art
Λονδίνο

« Κείμενα